PAGBABALANGKAS
Ang balangkas ay banghay ng isang gawaing pasulat. Ito ay tumutulong sa pagbubuo ng mga ideya, katunayan, at impormasyon na naipon.
Tatlong Uri ng Pagbabalangkas
Balangkas na Papaksa
Gumagamit ang balangkas na papaksa ng mga salita o parirala para sa ulo o heading
Balangkas na Papaksa
-binubuo ng parirala ang pinakapunong ideya
Panitikang Popular I.
Kahulugan ng Panitikang Popular A. Ayon sa manunulat ng panitikan B. Ayon sa pananaliksik
Balangkas na Pangungusap
Gumagamit ang balangkas pangungusap ng isang buong pahayag o pangungusap sa ulo
I.
Anyo ng Panitikan May dalawang Anyo ng Panitikan A. Ang tuluyan ay isang anyo ng panitikan na patula B. Isa pang anyo ay patula na pasaknong ang pagkakasulat
Balangkas na Patalata
Gumagamit ang balangkas na patalata ng pariralang may maikling buod upang ipaliwanag ang bawat paksa.
BATAYAN NG KAALAMAN SA KOMUNIKASYON
I.
Walang ugnayan at unawaan kung walang komunikasyon. Tunghayan ang iba’t ibang kahulugan ng komunikasyon A. Batay sa katuturang ibinigay ni Webster ang KOMUNIKASYON ay pagpapahayag, pagbabatid o pagbibigay ng impormasyon sa mabisang paraan
PARAAN NG PAGLALAHAD
1. PAGSASALAYSAY • Sa payak na pakahulugan, ang pagsasalaysay ay isang pagkukwento. Ito na marahil ang pinakagamitin at pinakapopular na paraan ng pagpapahayag. • pagpapahayag na may layuning magkuwnto ng mga pangyayari (http://filipinotagalog.blogspot.com/2011 /10/pagsasalaysay.html#.UPnBLR3LQkw) Pagbasa at Pagsulat Tungo sa pananaliksik
(Paquito Badayos et.al)
• PAGPILI NG PAKSA
• Ito ang unang mahalagang hakbang sa pagsulat ng salaysay. Kailangan ito ay maganda at kawili-wili.
http://mamsha.tripod.com/id31.htm
MGA MAPAGKUKUNAN NG PAKSA 1. Sariling karanasan - pinakamadali at pinakadetalyadong paraan ng pagsasalaysay ng isang tao sapagkat ito ay hango sa pangyayaring naranasan ng mismong nagsasalaysay o magasasalaysay. 2. Narinig o napakinggan sa iba - maaring usapan ng mga tao tungkol sa isang pinagtatalunang isyu, mga balita sa radyo at telibisyon at iba pa. http://mamsha.tripod.com/id31.html
3. Nabasa o Napanood - mga palabas sa sine, televisyon, dualng panteatro at iba pa. 4. Likhang - isip - mula sa imahinasyon, katotohanan man o ilusyon ay makalikha ng isang salaysay. 5. Panaginip o Pangarap - Ang mga panaginip at hangarin ng tao ay maari ring maging batayan ng pagbuo ng salaysay. http://mamsha.tripod.com/id31.html
KATANGIANG DAPAT TAGLAYIN NG SALAYSAY
1. Ang pamagat ay maikli, orihinal, kapana-panabik at napapanahon 2. Mahalaga ang paksa o diwa 3. maayos at di - maligoy ang pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari 4. kaakit-akit na simula at Kasiya-siyang wakas http://mamsha.tripod.com/id31.html
2. PAGLALARAWAN • isang anyo ng pagpapahayag na naglalayong bumuo ng isang malinaw na larawan sa isip ng mga mambabasa o nakikinig. Sa pamamagitan ng paggamit ng tiyak na salitang naglalarwan, gaya ng pang-uri at pangabay, malinaw na naipakikita ang katangian ng tao, bagay, lugar o pangyayari na ating nakikita, naririnig o nadarama. http://mamsha.tripod.com/id31.html
• nagpapagalaw at nagpakikislot ng ating mga guni-guni, imahinasyon at nakatatawag ng paningin at pansin ng mga mambabasa
http://mamsha.tripod.com/id31.html
KATANGIAN NG ISANG MAHUSAY NA PAGLALARAWAN
1. May tiyak at kawili-wiling paksa 2. Gumagamit ng wasto at angkop na pananalita. 3. Malinaw na pagbuo sa mga larawang nais ipakita. 4. Isinasaalang-alang ang pagpili ng sariling pananaw sa paglalarawan. http://mamsha.tripod.com/id31.html
3. PAGLALAHAD
• isang anyo ng pagpapahayag na naglalayong mabigyang-linaw ang isang konsepto o kaisipan, bagay o paninindigan upang lubos na maunawaan ng nakikinig o bumabasa. http://mamsha.tripod.com/id36.html
• Sa Pamamagitan ng paglalahad ay nagiging ganap ang pagkatuto ng isang tao dahil nabibigyan siya ng pagkakataong makatuklas ng isang ideya o kaisipan na makapaghahatid sa kanya ng kasiyahan at kalinawan sa paksang pinag-uusapan. http://mamsha.tripod.com/id36.html
• Itinituring din ang paglalahad bilang isang uri ng pagpapaliwanag ng tao ukol sa mga bagay-bagay na may kaugnayan sa kanyang mga gawaing pangkomunikasyon. http://mamsha.tripod.com/id36.html
MGA KATANGIAN NG MAHUSAY NA PAGLALAHAD
1. Kalinawan - Malinaw ang paliwanag at angkop o tama ang mga salitang ginagamit. 2. Katiyakan - Nakafokus lamang sa paksang tinatalakay at tiyak ang layunin ng pagpapaliwanaga. Iwasan ang mga bagay na di kaugnay sa tinatalakay. http://mamsha.tripod.com/id36.html
MGA BAHAGI NG PAGLALAHAD/ TEKSTO
1. SIMULA - napakahalagang bahagi ng isang teksto sapagkat ito ay nagsisilbing pang-akit sa mga mambabasa upang basahin ang teksto. • Ito rin ang bahagi ng teksto na nagpapakilala sa paksa at tisis ng teksto. http://mamsha.tripod.com/id36.html
• Ilan sa mga halimbawa ng maaring simula: a. Pagtatanong b. Pagkukwento o Pagsasalaysay c. Pagsipi o paghalaw ng isang saknong d. Paggamit ng siniping pahayag e. Dayalogo o usapan f. Makatawag pansing pangungusap http://mamsha.tripod.com/id36.html
2. Katawan o Gitna (Istruktura, Nilalaman at Order) • Ang nilalaman ang pinaka kaluluwa ng isang teksto. • Mahalagang natutukoy ang mahahalagang impormasyon. • Ang istraktura at order ay ang pinakakalansay ng isang teksto. http://mamsha.tripod.com/id36.html
• binubuo ng talatang kinapalooban ng mga pangunahin at pantulong na kaisipan upang maibigay ang detalye sa isang paksa. Dapat magkaroon ng kaisahan, kaugnayan at diin ang mga kaisipan para hindi malito ang bumabasa. http://mamsha.tripod.com/id36.html
3. Wakas - nag-iiwan ng isang impresyong tatatak sa damdamin at kikintal sa isipan ng mamababasa. gaya ng panimula, ang paglalahad ay maaaring wakasan sa iba't ibang paraan. Balikan ang talakay tungkol dito na naisa-isa na sa mga naunang aralin. http://mamsha.tripod.com/id36.html
MGA URI NG PAGLALAHAD
1. Pagbibigay Katuturan pagpapaliwanag ng kahulugan ng salita o diwa. • napalilinaw nito ang paguunawa sa kahalagahan ng isang bagay, tao, pangyayari, dinarama o konsepto. http://mamsha.tripod.com/id36.html
Halimbawa: -Naghuhugas ng kamay• Ang ibig sabihin ng naghuhugas ng kamay ay umiiwas magkaroon ng pananagutan sa isang naganap na di kanais-nais na pangyayari; tumangging may kinalaman sa isang bagay o pangyayari na hindi mainam http://mamsha.tripod.com/id36.html
2. Pagsunod sa Panuto/pamamaraan- -pagiisaisang mga hakbangin sa paggawa ng isang bagay Halimbawa: • ang pagsunod sa isang recepi • paraan ng paglaro ng isang uri ng laro. http://mamsha.tripod.com/id36.html
3. Paglalahad sa Anyong Interpretasyon Nagpapaliwanag ng palagay hinggil sa isang layunin o simulain
http://mamsha.tripod.com/id36.html
4.Paglalahad sa Anyong Pagkilala - Paglalahad sa mga kalagayang pantao
http://mamsha.tripod.com/id36.html
NAKATUTULOG KA BA KRISTIYANONG PILIPINO?
Panahon na upang mabigyan ng poteksyon ng ating batas at Kristiyanong lipunan ang kapakanan ng mga bata.
Pagtuunan natin ng pansin ang kalagayan ng mga batang Pilipino. Ayon sa Department of Social Welfare and Development, mahigit sa 4 na milyong mga bata ang napipilitang magtrabaho sa halip na magaral at maglaro
5. Paglalahad sa Anyong Editoryal o Tudling - Napapanahong editoryal na punong-puno ng kahulugan at pahiwatig http://mamsha.tripod.com/id36.html
MGA URI NG EDITORYAL
1. Nagbibigay Imformasyong Editoryal -nagpapaliwanag sa mga nalalathalang balita o isyu
http://mamsha.tripod.com/id36.html
2. Pabalitang Editoryal -naglalagom ng mga pangyayari hinggil sa isang paksa. Kasunod nito ang paglalahad ng opinyon ng editor http://mamsha.tripod.com/id36.html
3. Pumupuring Editoryal -isinusulat bilang parangal sa ilang tao, institusyon o kilusan
http://mamsha.tripod.com/id36.html
4. Editoryal ng Panghihikayat -paghingi nito ng tulong o pagsang-ayong itaguyod ang sinasabi o minumungkahing programa o planong aksyon http://mamsha.tripod.com/id36.html
5. Mapamunang Editoryal -sumusuri sa mga pagkakamali sa isang sitwasyon; nagmumungkahi ng ilang ikawawasto o ikalulutas http://mamsha.tripod.com/id36.html
4. PANGANGATWIRAN
• isang pahpapahayag na nagbibigay ng sapat na katibayan o patunay upang ang isang panukala ay maging katanggap - tanggap o kapani-paniwala. http://mamsha.tripod.com/id37.html
• Layunin nito na hikayatin ang mga tagapakinig na tanggapin ang kawastuhan ang kanilang pananalig o paniniwala sa pamamagitan ng makatwirang pagpapahayag. (- Badayos) • Sa pangangatwiran, ang katotohaanan ay pinagtitibay o pinatutunayan sa pamamagitan ng mga katwiran o rason. (- Arogante) http://mamsha.tripod.com/id37.html
• isang sining sapagkat ang paggamit ng wasto, angkop at magandang pananalita ay makatutulong upang mahikayat na pankinggan, tanggapin at paniniwalaan ng nakikinig ang nangangatwiran. http://mamsha.tripod.com/id37.html
• Ang pangangatwiran ay maituturing ding agham sapagkat ito ay may prosesong dapatisaalang-alang o sundin upang ito ay maging mahusay at matagumpay, lalo na sa formal na pangangatwiran gaya ng debate. http://mamsha.tripod.com/id37.html
• Ang pangangatwiran ay isa ring kasanayan dahil ang kahusayan ay maaaring matamo n imo man subalit hindi sa paraang madali at sa maikling panahon lamang. http://mamsha.tripod.com/id37.html
DAHILAN NG PANGANGATWIRAN 1. upang mabigyang - linaw ang isang mahalagang usapin o isyu. 2. maipagtanggol ang sarili sa mali o masamang propaganda laban sa kanya 3. Makapagbahagi ng kanyang kaalaman sa ibang tao; 4. Makapagpahayag ng kanyang saloobin 5. Mapanatili ang magandang relasyon sa kanayng kapwa http://mamsha.tripod.com/id37.html
PARAAN NG PANGANGATWIRAN
1. Paraang Lohikal – ang pagpapahayag ay nakabatay sa mga pala-palagay na ang dalawang bagay na ito ay nagkakatulad sa ibang katangian.
http://www.idoub.com/doc/42437784/35/Uri-ng-lihis-na-pangangatwiran
a. Paraang pabuod – ang pagpapahayag ay nagmumula sa maliit na kaisipan o detalye tungo sa malaking kaisipan o kabuuang kaisipan.
http://www.idoub.com/doc/42437784/35/Uri-ng-lihis-na-pangangatwiran
b. Paraang Pasaklaw o Pedaktivo sinisimulan ang pangangatwiran sa pamamagitan ng paglalahad ng pangkalahatan o masaklaw na pangyayari o katotohanan at mula rito ay iisa-isahing ilalahad ang maliliit o mga tiyak na pangyayari o katotohanan. http://www.idoub.com/doc/42437784/35/Uri-ng-lihis-na-pangangatwiran
2. Lihis na Pangangatwiran • May layuning manlinlang • Katanggap-tanggap pero sa katunayan ay hindi • Mga pahayag na nagpapalito http://www.idoub.com/doc/42437784/35/Uri-ng-lihis-na-pangangatwiran