Coma 2n1nz

Coma

By Luc Vos

SMASHWORDS EDITION

*****

PUBLISHED BY: Luc Vos on Smashwords

*****

Coma

Copyright © 2010 by Luc Vos

*****

All rights reserved. Without limiting the rights under copyright reserved above, no part of this publication may be reproduced, stored in or introduced into a

retrieval system, or transmitted, in any form, or by any means (electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise) without the prior written permission of both the copyright owner and the above publisher of this book.

This is a work of fiction. Names, characters, places, brands, media, and incidents are either the product of the author's imagination or are used fictitiously. The author acknowledges the trademarked status and trademark owners of various products referenced in this work of fiction, which have been used without permission. The publication/use of these trademarks is not authorized, associated with, or sponsored by the trademark owners.

*****

Smashwords Edition License Notes

This ebook is licensed for your personal enjoyment only. This ebook may not be re-sold or given away to other people. If you would like to share this book with another person, please purchase an additional copy for each person you share it with. If you're reading this book and did not purchase it, or it was not purchased for your use only, then you should return to Smashwords.com and purchase your own copy. Thank you for respecting the author's work.

* * * * *

Baf! De eerste klap komt hard aan. Verdomd hard. Maar het komt nog wel goed. Denkt hij.

Mep. ‘Hallo, nu is het wel genoeg geweest. Ja, ik weet het, ik had zo niet naar jouw vriendin moeten kijken, maar moet je mij daarvoor zo in elkaar slaan? Je hebt geluk dat ik niet kan praten of ik zou jou je vet nogal eens geven. Verdorie, stuk ongeluk. Het is niet omdat je bijna twee keer zo groot bent als ik dat je mij zomaar in elkaar mag rammen. Moet je niet zo’n knappe vriendin zoeken. De hele dancing stond naar haar te kijken. Maar je kiest er net de zwakste uit. Knap hoor. Stoer. Hé, hou nu eens op. Stop. STOP. Dat doet echt wel pijn hoor.’ Maar de bruut gaat onverstoord verder. De opgeheven handen van de stomme jongen houden hem niet tegen. Hij denkt – voor zover dit specimen daartoe in staat is – dat de jongen hem uitlacht door niets tegen hem te zeggen. Dat hij niet kan praten, komt niet op in het erwtenbrein van deze macho. ‘Stop Dan. Stop dan toch, zie je niet dat je die jongen pijn doet,’ probeert de vriendin met de lange benen, diepe décolleté met welgevormde boezem – ‘los in het hok’, zoals ze over de Moerdijk plegen te zeggen – en de lange blonde haren nog, maar de bruut, Dan genaamd dus, hoort het niet. Nog een rechtse en Stijn, de ‘stomme’ jongen, die met zijn vrienden voor het eerst in zijn jeugdige bestaan naar een dancing ging, krimpt opnieuw in elkaar. ‘Je moet van mijn vriendin blijven,’ brult de bruut. ‘Maar ik heb haar niet aangeraakt’, roept Stijn uit volle borst. In zijn hoofd. Maar niemand hoort hem. De gebarentaal, die hij heel goed machtig is, wordt verstikt in de opgeheven handen die zijn hoofd proberen te beschermen. Zijn vrienden, die even naar het toilet waren, komen ondertussen op het geroep en getier aan de andere kant van de dancing af, maar hebben er geen erg in dat het Stijn is die daar ligt. De kring van kijklustigen die zich rond de vechtersbaas gevormd heeft, is te groot en ze zien niets. ‘Dan, stop nu alsjeblieft, voor je hem een ongeluk schopt.’

‘Ga je hem nog wat verdedigen? Heb je iets met hem misschien?’ raast de kaalgeschoren kerel met armen als scheepskabels en een nek waarmee je hout kan hakken. ‘Ken je hem? Heb je hem al eens in je broekje laten zitten misschien? Ben je met hem naar bed geweest? Was hij goed?’ ‘Dan, doe nou niet belachelijk, je weet...’ Die opmerking was er net te veel aan. Met een drieste beweging slaat Dan zijn vriendin, Elke, tegen het hoofd, haar daarbij achteruit katapulterend, de menigte in. Gelukkig, voor haar, wordt ze daarbij redelijk zacht opgevangen door de kijklustigen en verstuikt ze enkel haar enkel als ze probeert overeind te blijven op één van de vele trappen die deze dancing rijk is. Stijn daarentegen heeft minder geluk. Alsof Dan nog niet boos genoeg geweest is, lijkt het nu of alle stoppen doorslaan en begint hij Stijn te schoppen overal waar hij hem kan raken. De omstaanders kijken gebiologeerd naar het schouwspel, geen enkele wakker, nuchter of moedig genoeg om tussenbeide te komen. Een enkeling roept nog dat hij moet stoppen, maar Dan hoort niets en het geroezemoes van de omstaanders verstikt deze zwakke pogingen. De schoppen die Stijn te verwerken krijgt, worden steeds harder en komen steeds meer op plekken terecht waar het risico op permanente schade verdomd groot wordt. ‘Dan,’ krijst Elke nu wanhopig, als ze zich eindelijk weer recht getrokken heeft. Maar Dan reageert niet. Net zo min als Stijn. Die niet meer beweegt. Enkel de buitenwipper wordt gealarmeerd door de snerpende toon van Elke’s stem. Zich met zijn ellebogen een weg banend door de opeengepakte mensenmassa, daarbij meerdere gemeende en minder gemeende tikken uitdelend, nadert de indrukwekkende gedaante de vechtscène.

De buitenwipper en Dan zijn aan elkaar gewaagd, maar Dan is eindelijk aan het kalmeren. De stille, roerloze gedaante die voor hem ligt, die zelfs niet meer de moeite kan doen om zijn handen ter verdediging op te richten, lijkt hem wakker te schudden. Met een verdwaasde blik in zijn ogen vallen zijn voeten stil en houdt het schoppen op. Glazig en niets ziend kijkt hij op, recht in de ogen van de buitenwipper die hem direct in een stalen houdgreep bij de keel grijpt. ‘Wat is hier godverdomme aan de hand! Ben je nu helemaal op je kop gevallen?’ Eén snelle blik op de jongen op de grond vertelt de buitenwipper – Dave – genoeg. Snel grijpt hij naar de Walkie Talkie aan zijn gordel en roept zijn baas op. ‘Meneer Helsen, bel ajb een ambulance. Er is hier een jongen in elkaar geslagen die er niet goed aan toe is.’ ‘Godverdomme,’ klinkt een ingehouden vloek aan de andere kant van de lijn, maar de eigenaar, die helemaal geen zin heeft in een dode in zijn zaak, aarzelt geen seconde, gooit de walkie talkie neer en belt de 100. Ondertussen duwt Dave iedereen opzij en onderzoekt snel de jongen die bewusteloos op de grond ligt. Een snelle controle van de hartslag bevestigt hem dat hij nog leeft, maar de afdrukken van de legerboots van Dan zijn duidelijk zichtbaar op veel te veel plaatsen op het tengere lichaam, hetgeen hem geen goed gevoel geeft. De houding waarin de jongen ligt is ook allesbehalve ok. Verplaatsen zal geen optie zijn. Enkel wachten tot de ziekenwagen er is. En zorgen dat de jongen ademruimte heeft. Het lijkt erop dat de avond erop zit voor deze zaak. ‘Iedereen eruit, NU! Naar buiten, het feestje zit erop.’ Ook Dan maakt aanstalten om te vertrekken. Maar Dave heeft hem niet uit het oog verloren. ‘Jij niet, jochie. Jij blijft hier. Jij draait op voor wat je hier aangericht hebt. En jij gaat het verlies aan inkomsten van de rest van deze avond ook betalen. Wees daar maar zeker van. Jij gaat het komende jaar voor ons werken.’

Dit lijkt Dan helemaal tot zijn positieven te brengen en zet hem weer in verdediging modus. ‘Dat zie je van hier. Die snotjongen kon niet met zijn poten van mijn vriendin blijven.’ Eén blik op de vriendin vertelt Dave genoeg. ‘Doe niet onnozel, ok? Jij bent minstens twee keer zo groot als hem en ik denk dat jouw vriendin mij een ander verhaal zal vertellen. Een gewone waarschuwing had ook genoeg geweest. Je hebt hem misschien dood geslagen. Was dat nodig? Was dat echt nodig? Jij moet dringend eens naar je hersenpan laten kijken. Voor zover daar nog iets in zit, tenminste.’ ‘Wat zeg je?’ sneerde Dan. Op een toon die weer zeer strijdlustig klinkt. ‘Ik zou je aanraden niet die richting uit te gaan. Als je ruzie zoekt, dan steek ik je direct achter slot. Mij zal je zo niet in elkaar slaan. Het vechten is gedaan voor vandaag. Jij blijft hier tot de politie er is en dan kan je tegen hen jouw verhaal doen. Dan zien we wel hoe sterk je je nog houdt.’ De politie. Damn. Dan kalmeert onmiddellijk. Hoe stoer hij ook mag zijn, met de politie wil hij geen ruzie. Hij wil niet de bak in. Hij kent een paar gasten die daar een tijdje gezeten hebben en ze hebben nog altijd moeite om hun gat af te vegen zonder dat ze krampen krijgen.

Ondertussen hebben Stijns vrienden ook door wat er aan de hand was. Met veel moeite banen ze zich een weg door de menigte tot hij Stijn. Danny valt, bijna huilend, op de knieën naast zijn vriend. Hij ziet er vreselijk uit. ‘Hela, wie zijn jullie?’ probeert Dave hen weg te houden. Maar aan de blik op hun gezicht ziet hij dat ze samen zijn. ‘Zijn jullie familie?’

Danny schudt zijn hoofd. Maar kan niks zeggen. Erik, de derde van het gezelschap, brengt met veel moeite een antwoord uit. ‘Neen, wij zijn vrienden. Stijn, onze vriend hier, was voor de eerste keer in zijn leven in een dancing. Hij is stom.’ Dave wil een opmerking maken hoe stom het inderdaad is om ruzie te zoeken met een gast als Dan, maar Erik is hem voor. ‘Neen, hij is niet stom zoals die bullebak daar. Hij kan niet praten. Daarom dat hij nooit eerder uit geweest is. Het is nogal moeilijk om iemand aan te spreken in een dancing als je niet kan praten.’ Nu voelt Dave zich stom. ‘Kunnen jullie zijn familie verwittigen?’ vraagt hij terwijl hij de omstaanders met gebaren aanmaant om achteruit te gaan. Erik en Danny schrikken. Ja, dat zullen ze moeten doen, maar hoe gaan ze dat aan Stijns ouders uitleggen? Ze hebben al serieus moeten argumenteren om hem mee te krijgen. Ondanks zijn negentien jaar. Stijn is zeer tenger en echt geen stoere bink. Hetgeen niks met zijn spraakhandicap te maken heeft, maar zijn ouders hebben hem altijd heel sterk beschermd. En nu, de allereerste keer dat hij buiten komt, wordt hij bijna dood geslagen. De beide vrienden zuchten tegelijk zeer diep. ‘Het zal wel moeten zeker?’ ‘Misschien kan de politie het doen,’ oppert Dave. ‘Neen, dat zeker niet. Stijns moeder valt ter plekke dood als de politie nu aan haar deur komt. Wij zullen het wel doen.’

Op dat ogenblik worden de deuren open gegooid en komen er vier agenten, gevolgd door twee verplegers de dancing binnen gelopen. Direct zien ze waar het te doen is. De agenten lopen op Dave af, die ondertussen Dan weer in zijn

wurggreep gepakt heeft, verhinderend dat hij gaat lopen, terwijl de verplegers zich met spoed naar Stijn begeven. De blik in hun ogen bij het zien van de jongen is zeer duidelijk en Danny en Erik voelen de grond onder hun voeten wegzinken.

Elke, de bron van alle miserie, zit ondertussen, als een klein brokje ellende, in elkaar gezakt op een trapje naast de bar. Snikkend, schokkend, met een gebroken blik, de mascara van haar ogen gelopen. Haar lipgloss in vegen uit elkaar gesmeerd. Als Stijn er niet zo zwaargewond bij gelegen had, zou het nog een grappig gezicht geweest zijn. Net The Joker uit Batman.

‘Wat is hier gebeurd?’ blaft de eerste wachtmeester tegen Dave, maar beseft dat het een overbodige vraag is. Slank, sexy, blond, langharig meisje, met mooie borsten en lange benen. Twee meter grote, meer dan honderd kilogram wegende macho, met spierballen van hier tot in Tokyo en een hersenomvang die kleiner is dan een erwt. En een tengere, ongetwijfeld sympathieke en niets kwaad in zich hebbende jongen, die net één keer te vaak in de decolleté van het meisje gekeken heeft. Walter zuchtte diep. Wat was het toch met de hormonen van die gasten? Ze hebben het knapste meisje van de dancing. Dat meisje is bij hen – god weet waarom – en gaat met hen naar bed (en doet waarschijnlijk van alles om hem gelukkig te maken waar ze zelf geen voldoening aan heeft) en toch moet hij zo nodig nog bewijzen dat hij de man is. De stoere bink die hier de baas kan spelen. Wordt bij dit soort mannen de hersenpan gevuld met hormonen? Om de grote gaten op te vullen? Walter weet het niet. Hoe vaak heeft hij dit soort toestanden al gezien? Veel te vaak naar zijn goesting, en nooit heeft hij het gesnapt. Maar die jongen, verdorie, die ziet er niet goed uit. Meestal blijft het bij een bloedneus, vaak een gebroken neus, of arm, hand, pols of schouder. Soms nog sneeën en schrammen. Maar zelden zoals hier. De jongen ligt in een zeer onnatuurlijke houding en beweegt niet meer. De omzichtigheid waarmee de

ambulanciers met hem omgaan spreekt ook boekdelen. En waarom, waarom godverdomme, is er niemand tussen gekomen? De buitenwipper heeft duidelijk de boel moeten stilleggen, maar dit soort vechtpartijen midden in een dancing gebeurt nooit zonder dat er een hoop volk rond staat. Was er dan niemand van al die stoere boys hier man genoeg om die kerel tot kalmte aan te manen? Schop hem desnoods in de rug, spring met tien man er bovenop, maar stop hem toch. Walter zuchtte nog dieper. Met de jaren had hij de onverschilligheid in de mensen zien toenemen. De – als het mij niet raakt, kan het mij niet schelen – mentaliteit zien stijgen. Hij was nooit zo opgevoed. Ook zijn kinderen waren zo niet opgevoed. Die zouden hier zeker zijn tussen gekomen. Daar was hij zeker van. En niet omdat hij een politieagent was. Neen, omdat zij dat wilden. Enfin, geen tijd om te mijmeren. Er moest gewerkt worden. Snel loopt hij naar Dave toe en neemt de vechtersbaas hardhandig van hem over. Daarbij er zorg voor dragend dat hij hem in een pijnlijke greep houdt en hier en daar nog eens extra een stomp geeft terwijl hij hem naar de combi brengt terwijl zijn collega mensen zoekt die willen getuigen. Een aantal dat deze keer verrassend hoog is. Wellicht omdat de jongen er zo erg aan toe is dat er nu toch een paar wakker schieten en het schuldgevoel toch een beetje de overhand krijgt. De losers.

De ambulanciers proberen ondertussen Stijn te stabiliseren. Zijn ademhaling gaat heel onregelmatig. ‘Ik denk dat hij vanbinnen helemaal kapot is. Die kerel moet hem nogal bewerkt hebben,’ fluisterde de hoofdambulancier tegen zijn collega, die alleen maar knikte. Net een week eerder is hij voor het eerst vader geworden. Een heuglijke gebeurtenis. Maar ook eentje die hem een stuk gevoeliger maakt voor dit soort taferelen. Ondanks alle trainingen die ze gekregen hebben om objectief en

professioneel te blijven. Een huivering trekt door zijn hele lijf als hij er aan denkt dat zijn zoontje ooit op die manier zou toegetakeld worden. De neiging om naar de politiecombi te lopen en die bruut zijn vet te geven en met een paar naalden en messen te bewerken wordt ongemeen groot, maar gelukkig beseft hij snel genoeg dat dat geen oplossing is. En dat hij zich daarmee verlaagt tot diens niveau. ‘We moeten hem zo snel mogelijk in het ziekenhuis krijgen, willen we hem nog redden,’ roept hij naar zijn collega, in een plotse bui van helderheid. Zijn collega knikt alleen maar. “Een, twee, drie, hup.’ Zo voorzichtig mogelijk zwieren ze Stijn op de brancard, trachtend de duidelijk gebroken ribben en benen zo stabiel mogelijk te houden, zijn nek omgord met en nekverband. ‘Daar gaan we.’ Met de brancard tussen hen in, Danny en Erik op hun hielen en de politie druk bezig getuigenissen te verzamelen, vertrekken de ambulanciers met hun zielig hoopje mens naar het ziekenhuis. De plaats des onheils achterlatend. Dan, de bruut, star voor zich uitstarend in de combi voorbij lopend, nietsziend, denkend aan wat ze met hem gaan doen in de gevangenis. Een vooruitzicht dat nog altijd een stuk beter was dan het lot dat Stijn wellicht beschoren is...

‘Hey. Waar ben ik?’ ‘Is hier iemand?’ ‘Dom Stijn, heel dom. Vergeten dat je niet kan praten? Hoe zou iemand je nu

kunnen horen als je niet kan praten.’ Toen hij klein was, lachte zijn moeder zijn stilzwijgen weg. Stijn was een stille, tengere baby, hij zei nooit iets. Zou wel komen. ‘Je tong ingeslikt jongen?’ Zal wel komen, dachten zijn ouders. De ene baby heeft gewoon wat meer tijd nodig als de andere. Maar Stijn bleef zwijgen. Toen hij twee was, waren zijn ouders eindelijk met hem naar de neus, keel en oor specialist gegaan. De huisarts had hen altijd gerust gesteld. ‘Dat komt wel goed, maak u geen zorgen.’ Maar ze maakten zich wel zorgen. Terecht zorgen. Want toen kwam het verdikt. Stijn had een aangeboren afwijking in de hersenen. De zone die zijn spraak regelde, was beschadigd. Niet te herstellen. Een zeer zeldzaam geval. Meestal ging dit soort afwijkingen gepaard met algemene mankementen van de hersenen, maar in Stijn zijn geval was het ‘beperkt’ gebleven tot de spraak. Een geluk bij een ongeluk. Zou je kunnen zeggen. En zonder kans op herstel. Een klap voor Stijns ouders, maar eentje die ze toch betrekkelijk snel te boven kwamen. Want voor de rest was Stijn gezond. Verstandelijk was er niks mis met hem. Integendeel. Al was het natuurlijk niet eenvoudig om te leren als je niet kan praten. Maar hij hoorde goed. En ging naar een speciale school. En groeide op tot een normale jongen – op één puntje na – met een zeer hoog IQ. Maar zonder stem. En met een zeer hoge beschermingsfactor. Vaak noemde Stijn zijn moeder al lachend zijn zonnefactor 100. Over beschermend. Schrik dat er hem iets zou overkomen. Het was dan ook niet eenvoudig geweest om hen te overtuigen om mee te mogen gaan naar de dancing. Erik en Danny, Stijns twee beste vrienden, wonend in de buurt, die speciaal voor hem gebarentaal geleerd hadden, zodat hij met hen perfect kon communiceren, hadden er al lang op aangedrongen. Het zou leuk

zijn. Stijn moest eens wat meer onder de mensen komen. Meisjes leren kennen. Verliefd worden, trouwen, kindjes kopen. Enzovoort. Het was een hele discussie geweest, maar uiteindelijk hadden Stijns ouders ook wel ingezien dat ze Stijn niet eeuwig konden ‘opsluiten’. Al bedoelden ze het zeker zo nooit. Dus waren ze die avond naar de Versus gegaan. Een megadancing waar het – naar het schijnt – altijd best leuk was. ‘Juist ja, de Versus, daar ben ik geweest’, herinnerde Stijn zich. Een eerste lichtpuntje in de voor de rest vage herinneringen. ‘Maar wat doe ik dan hier? Dat lijkt hier wel... Verdorie, dat is hier een ziekenhuis. Ben ik dan gevallen...’ Langzaam begon het te dagen... ‘Godverdomme. Die bullenbak. Eén keer. Verdomme, één keer heb ik in de decolleté van zijn vriendin gekeken. En dan nog niet opzettelijk. Ineens staat die daar gewoon voor mij met haar klokkenspel. Ze duwde haar tieten bijna zelf in mijn gezicht. Alsof ze mijn ogen er uit ging prikken. En dan komt die kerel met zijn vuist en ramt mij in elkaar. Hoe is dat nu mogelijk?’ Stijn zuchtte diep. ‘Als ons moeke mij hier zo ziet. Djeezes. Dat komt niet goed. Dat komt echt niet goed.’ Een aanval van hete tranen maakte zich bijna meester van Stijn, maar hij kon zich nog net bedwingen. ‘Niet blèten hé jochie. Dat heeft geen zin.’ Effe doorslikken en Stijn was weer rustig. Voorzichtig probeerde hij zijn hoofd te draaien, maar zonder succes. ‘Hé, wat is dat nu? Hebben ze mijn hoofd nu in de gips gelegd? Die kerel heeft me wel goed te pakken gehad, meen ik me te herinneren, maar hij heeft mijn nek

toch niet gebroken zeker?’ ‘En, euh, wat doet dat grote licht daar aan het plafond? Dat lijkt wel... Neen, dat kan niet. Hoe? Ben ik dan niet op mijn kamer? Is dit een operatiezaal? Wacht, effe recht zitten, dan kan ik rondkijken. Huh, wat is dat nu? Hoe? Maar... Mijn armen. Kan ik die nu ook niet meer bewegen? Die klootzak heeft toch niet mijn armen gebroken ook zeker? En mijn benen willen ook al niet. Dat kan hier toch niet meer. Godverdomme. Als ik nu maar kon praten. Dan kon ik hier iemand roepen. Er hangt hier precies niet zo’n belleke om een verpleegster te roepen. Ook dat nog. Er gaat hier toch wel iemand langskomen subiet hé. Ze gaan mij hier toch niet eeuwig laten liggen hé. Als ik die loser ooit te pakken krijg, ik trek zijn ballen door zijn strot. Miljaarde hé.’ Op dat ogenblik zwaaide ergens rechts van Stijn een deur open. Vaag zag hij de verandering in het licht en meende hij een luchtstroom te voelen. Meerdere voetstappen schuifelden voorzichtig binnen, gevolgd door een plotse aanval van snikken en naar adem snakken. Een gebroken stem, die hij dadelijk herkende, riep zijn naam. ‘Stijn, oh neen, Stijn. Dat kan niet, dat mag niet. Hoe is dat nu mogelijk? Ik had je niet mogen laten gaan. Oh verdorie, wie kan nu zoiets doen? En waarom heb ik je toch laten gaan? Dat vergeef ik mij nooit.’ ‘Het is niet jouw schuld,’ wilde Stijn roepen, maar hij kon het niet. Geen geluid kwam er uit zijn keel. Geen beweging zat er in zijn lichaam. Hoezeer hij zich ook inspande, geen vezel in zijn tengere lichaam bewoog. ‘Ik zie je niet, mama,’ wilde Stijn roepen, maar ook dit ging niet. Zijn moeder stond ergens rechts van hem, maar hij zag haar niet. Alsof ze het hoorde, kwam ze plots dichterbij. Ogen vol tranen, lijkbleek weggetrokken, wallen onder haar ogen. Bijna alsof ze rouwde om een dode

zoon... Een onbestemde trilling – Stijn was niet zeker of hij ze voelde of dat hij het zich inbeeldde – trok door zijn lichaam. Achter zijn moeder stond zijn vader. Zo mogelijk nog bleker. De anders zo helderblauwe en opgewekte, guitige ogen, altijd klaar voor een grapje, waren zwart geworden. Zijn donkere haren leken plots grijs te zijn. Geen sprankeltje hoop was er op zijn gezicht te lezen. Alsof zijn zoon dood was. Weer die siddering. Een besef. Een slag in het gezicht. Opnieuw. Maar dit keer zonder beweging. Zonder dat het pijn deed. Correctie: zonder dat het fysiek pijn deed. Want dit besef deed wel pijn. Zo mogelijk nog meer pijn. Dit besef sneed door Stijns geest als een gekarteld mes dat door vlees en bot getrokken wordt. Langzaam, het vlees rafelend, aan stukken trekkend, van het bot rukkend tot de pijn ondraaglijk wordt. ‘Ben ik dood?’ Stilte, leegte, niets. Stijn kon niet meer denken. Zijn ouders leken plots mijlen ver weg. Niets was nog belangrijk. Geen besef van tijd of ruimte meer. ‘Ben ik dood?’ Geen antwoord. Alleen het geluid van het snikken van zijn moeder en de zware ademhaling van zijn vader. ‘Neen, dat kan niet. Ik ben niet dood. Hoe kan ik nu dood zijn als ik hen kan zien? Als ik hen kan horen? Dat is toch onmogelijk? Of is dit het leven na de dood? Is mijn geest nog niet kunnen vertrekken? Is mijn tijd nog niet gekomen en moet ik nog wat op aarde ronddwalen zoals in ‘Ghost’? Hou op Stijn. ‘Ghost ‘is een film. Een romantische film die moeder wellicht zo’n vijftig keer gezien heeft. Maar het is een film. De aarde loopt niet vol met geesten die wachten op de volgende tram naar boven. En als het zo zou zijn, waarom lig ik hier dan onbeweeglijk? Patrick Swayze kon wel rondlopen en bij

zijn vriendin op bezoek gaan. Hoe heette die nu weer? Die zwartharige dame. Speelde die ook niet in Moulin Rouge? De film die hij stiekem met Erik en Danny was gaan zien in de bioscoop? Waarvan zijn moeder vond dat dit niets voor hem was? De... Demi Moore. Dat was het. Demi Moore. Best knappe meid. Niet zo knap als die meid uit de Versus, maar to... Oh nee, die meid uit de Versus. Verdorie, de trut. Nee, ze kan er niets aan doen, zij heeft mij niet in elkaar geramd, maar ze heeft wel zo’n vriend. Ze verdraagt dat zo’n bullebak aan haar lijf zit, dus is ze mee schuldig. Ze hitst dat soort kerels op, ze geeft hen voer voor hun oversekste hormonen, waardoor ze onschuldige gasten als ik in elkaar kloppen. De trut. Maar hoe kom ik daar nu weer? Oh, juist ja. ‘Ghost’. Levende doden die ronddwalen. Onzin. Er zijn geen levende doden, zoals in Nightmare on Elmstreet. Of zoals in de boeken van Johan Deseyn of Stephen King. Dat is larie en apekool. Om het met een mooie Nederlandse uitdrukking te zeggen.’ Er is misschien wel leven na de dood – al heb ik daar toch mijn twijfels bij – maar ik ben er vrij zeker van dat dat er niet zo uit ziet. Dus kan er maar één conclusie zijn. Ik ben niet dood. Punt. Andere regel. Einde discussie. Ik leef. En ik ga hier opstaan en tegen mijn ouders zeggen dat ze moeten stoppen met wenen en naar mij moeten luisteren. Enfin, naar mijn gebaren moeten kijken. Voilà, meer is er niet van. Ik ben niet dood.’ Stilte. ’t Is te zeggen. Geen stilte. Geween en tandengeknars. Bijna de hel. Zo leek het tenminste voor Stijns ouders. En voor hem ook wel. ‘Hoe moet ik hen aan hun verstand brengen dat ik niet dood ben? Wat is dat dan hoe ik hier lig? Schijndood? Coma?’ Ooit had Stijn een verhaal gelezen van Stephen King over een man die op een operatietafel lag. Die ging onderzocht en begraven worden. Waarvan men dacht dat hij dood was, maar die dat niet was. Die alles hoorde en zag. Zoals hij nu...

En voelde... Maar dat was een verhaal. Een goed verhaal. Dat wel. Maar een verzonnen verhaal. Een fictief verhaal. Zoals in ‘niet echt gebeurd.’ Maar waar was hij dan? Wat was hij? Schijndood? ‘En nu?’ hoorde hij plots zijn moeder vragen. ‘Hoe moet het nu verder? Weet u al hoe hij juist gestorven is? Ik zou dat graag weten?’ Aan wie had ze dat gevraagd? En – een ijskoude rilling trok over Stijns ruggengraat, althans zo voelde het, al was hij niet zeker of zijn ‘bezoekers’ het ook gezien hadden – zijn moeder had net uitgesproken wat hij gevreesd had. Hij was dood. ‘Maar neen, ik ben niet dood. Kijk hier! Ik kan alles horen en zien wat jullie zeggen. Luister naar mij. Kijk naar mij!’ Maar geen spier bewoog er aan Stijns lichaam. Hij zat gevangen in zijn lijf. Niet alleen ‘stom’, nu ook nog volledig verlamd. Hip hoi, dat kon er nog wel bij. Dank u rotzak van ne bullebak. ‘Ik zou het graag weten,’ herhaalde zijn moeder ondertussen. ‘Kan u daar achter komen?’ Aan wie had ze dat nu gevraagd? Was er hier nog iemand? Alsof de man zijn vraag gehoord had, stapte een dokter met een klein rond brilletje, kaal hoofd en een korte grijze baard de gezichtscirkel van Stijn binnen. Stijn voelde zich direct opnieuw ijskoud worden. ‘IJskoud, hoe grappig, nogal wiedes als je dood bent,’ moest Stijn inwendig lachen om deze bizarre situatie. Maar geen glimlach sierde zijn gezicht. ‘Ik vertrouw jou niet makker. Ik moet je niet. Jij blijft van mijn lijf.’ ‘Dat kan, mevrouw. Dat kan. Maar weet dan wel dat ik een autopsie moet doen als u exact wil weten waardoor uw zoon gestorven is. De schoppen en slagen

zijn zeker de aanleiding geweest, maar wat het exact was, welk orgaan het begeven heeft, kan ik niet zonder autopsie bepalen. ‘Ik wil het weten. Doet u maar.’ Stilte. Stijn kon even niet denken. Dit was te veel. ‘Maar zorg er alstublieft voor dat er niets meer zichtbaar is.’ ‘Daar zorg ik voor mevrouw.’ ‘Is het,’ Een korte aarzeling. ‘Ja mevrouw?’ ‘Is het te laat om nog organen af te staan? Ik weet dat Stijn dat zou gewild hebben. Als er iemand kan geholpen worden met zijn organen, dan moet het.’ ‘Dat kan nog mevrouw. Ik ben blij dat u het zegt. Er zijn altijd organen te kort, en een jonge kerel als uw zoon kan zeker andere levens redden. Ik zal zien wat er nog kan gebeuren, maar ik vrees wel dat sommige organen beschadigd werden. Maar als het kan, zullen we nog levens redden met het lichaam van uw zoon. Zo zal zijn dood niet voor niets geweest zijn, en leeft hij nog verder bij anderen.’ ‘Ja ja, het is al goed,’ mompelde Stijns vader, die genoeg begon te krijgen van de plechtige man. ‘Doe wat u moet doen.’ ‘Kom Ellen, we gaan naar huis. We kunnen hier niets meer doen. We nemen de komende dagen rustig afscheid van Stijn. Niet hier. Zo wil ik me Stijn niet herinneren. Niet in deze omgeving.’ Stijns moeder knikte. Met een laatste blik, een korte streling over Stijns wang en een zachte kus op zijn voorhoofd, met een gefluisterd, ‘dag lieve schat’, vertrok ze.

‘Mama, niet gaan. Ik heb jou gevoeld. Hoor je mij? Ik heb jouw hand gevoeld. Ik ben niet dood. Ik ben niet dood! Ik heb jouw kus gevoeld. Ik heb jou gehoord.’ Maar hoezeer Stijn zich ook inspande, hoezeer hij ook probeerde, niets bewoog aan zijn lichaam. En had hij zijn moeders hand echt gevoeld? Of had hij het zich maar ingebeeld? Had die kus op zijn voorhoofd zijn huid echt verwarmd? Had hij haar zachte lippen gevoeld? ‘Neen, ik heb het echt gevoeld. Daar ben ik zeker van. Zo zeker als ik hier levend lig.’ ‘Maar lig je hier ook levend Stijn?’ ‘Ga weg, duivel, ga weg. Ik leef nog. Punt.’ Stijn voelde dat een kleine stem van de Twijfel zijn kop opstak in zijn hoofd. Maar hij zou hem niet de overhand laten krijgen. Als hij die stem aan de macht liet, was hij voor altijd verloren. ‘Ik ben niet dood, ik ben niet dood, ik ben niet dood, ik ben niet dood.’ Die korte, maar oh zo betekenisvolle zin, bleef Stijn in zijn hoofd herhalen. Daarmee de Twijfel verjagend naar de duistere geborchten van zijn geest. Wegjagend, zodat hij rustig kon nadenken over hoe hij hier uit moest geraken. Want dat stond vast. Hij moest en hij zou hier uit geraken. Geen kwakzalver in een witte jas zou hem opensnijden. Organen doneren? Jazeker. Geen probleem. Daar was Stijn altijd voorstander van geweest. Maar wel als hij dood was. Niet eerder. Niet nu. Met een zachte zucht hoorde Stijn plots de deur van het lokaal waar hij lag – het mortuarium? de onderzoekskamer? – weer open gaan en iemand fluitend binnenkomen. Fluiten? Terwijl hij hier voor dood lag? De vastberadenheid om hem niet te laten open snijden – en dus vermoorden – werd nog groter.

Is het diezelfde paljas? Stijn kon het nog niet zien. Maar toen hij gekletter van steriele – laat het ons hopen – messen in roestvrij stalen kommen hoorde, wist hij genoeg. De stroper, de slager, de moordenaar is terug. Niet die bullebak uit de dancing heeft mij vermoord. Neen, deze gediplomeerde versnijder en uitbener gaat mij nu nog vermoorden. Dat kan en zal niet waar zijn. Maar hoe, hoe moet ik hem duidelijk maken dat ik nog leef. Praten kan ik niet. Kon ik vroeger ook niet, dus dat maakt niet uit. Bewegen kan ik niet. Kon ik wel, maar hoe kan ik dat opnieuw doen? Ademen? Euh. Adem ik dan niet meer? Geconcentreerd lette Stijn op zijn eigen borstkas. Zat daar nog beweging in? Hmm, dat zal in elk geval niet veel zijn. Hij merkte er zelf niets van. Geen beweging, geen op en neer gaande borstkas, geen piepende ademhaling. ‘Ben ik dan toch dood?’ stak de stem der Twijfel weer even haar kop op. ‘Godverdomme neen, ik ben niet dood, en maak dat je weg bent. Loser!’ Met een klap trok de Twijfel de deur van zijn grot achter zich dicht en verdween. Voor altijd. ‘Eindelijk. Daar zijn we dan ook weer van af. Maar geen stap dichter bij de oplossing. Da’s minder. Denk Stijn. Denk. Je moet de aandacht trekken van die kerel. Anders ga je dood. En dat wil je niet. Toch?’ De man was ondertussen opgehouden met het sorteren van de messen en was naast Stijn komen staan. ‘Verdomde spijtig van zo’n jonge kerel. Ik snap het echt niet wat sommige mensen bezielt,’ fluisterde hij. ‘Allez, toch nog een fatsoenlijke gast,’ dacht Stijn bij zichzelf. ‘Maar daar ben je dus nu niks mee. Al was hij pater Damiaan of de paus himself.

Als je niet zorgt dat hij merkt dat je nog leeft, mag je pater Damiaan persoonlijk gaan dag zeggen.’ ‘Wat kan ik nog? Denk Stijn, denk. Kan je nog iets? Kan je iets bewegen? Heb je kleren aan? Kan hij je lichaam zien?’ Alsof de arts zijn vraag gehoord had, trok hij met een vlotte beweging het laken dat zijn tengere lichaam bedekt had, en dat vooral de talloze blauwe plekken, builen en bloeduitstortingen aan het oog van zijn ouders moest onttrekken, van zijn lichaam. Naakt, onbeschermd en zichtbaar voor het oog van de dokter – en zo bleek nu, zijn leerlingen – lag Stijn op de autopsietafel. ‘Let goed op nu,’ begon de arts zijn discourt ten opzichte van de leerling artsen die zich rond hem verzameld hadden. Stijn kon ze niet allemaal zien, maar het moesten er zeker tien zijn. Heel even trok een vlaag van schroom omwille van zijn naakte lichaam door Stijn heen, maar die was snel weer weg. ‘Ze mogen mij zien, ze moeten mij zien, hopelijk zien ze dan ook dat ik nog leef. ‘Deze jongeman heeft een zware knokpartij spijtig genoeg niet overleefd. Mag ik jullie aandacht er op vestigen, voor zover jullie dit nog niet wisten, dat het menselijk lichaam niet gemaakt is om in elkaar geslagen te worden, dat het serieuze beperkingen heeft. Het menselijk lichaam is een wonderbaarlijk iets, met enorme weerstanden, flexibele onderdelen en vaak een verbazingwekkend recuperatie vermogen. Maar genoeg is genoeg. Dat is hier duidelijk gebleken. Ik vermoed dat de jongen gestorven is door een hartstilstand, door continue slagen en schoppen in de hartstreek, ik verwacht ook dat zijn lever en milt zullen gescheurd zijn, en gezien de schoppen in de long en nier streek ook daar behoorlijk wat schade. Maar dat gaan we nu nakijken en proberen aan te tonen. Mochten er nog organen zijn die nog in voldoende goede staat zijn, zullen we die nog proberen te redden. Maar ik vrees eerlijk gezegd dat dit niet het geval zal zijn. De dader heeft – als ik het zo mag zeggen – ‘grondig werk geleverd.’ Een rilling van verontwaardiging ging door het geboeide publiek. Hier en daar

steeg afkeurend gemompel op, maar een kort handgebaar van de professor deed de stilte weerkeren. ‘Ik ga beginnen met het hart. Daarvoor gaan we zijn borstkas open leggen – voor de fans van CSI, ja we gaan de borstkas in een V-vorm opensnijden, zodat we alle organen goed kunnen zien.’ Zenuwachtig gegniffel deze keer. Stijn dacht intussen koortsachtig na. ‘Als hij begint te snijden, is het met mij gedaan. Kan ik met mijn ogen knipperen? Waarom zijn mijn ogen eigenlijk open? En zijn ze wel open?’

‘Professor?’ ‘Ja?’ gromde de man, duidelijk niet van plan veel vragen te beantwoorden. Hij zou wel alle uitleg geven die ze nodig hadden, vragen stellen was overbodig. ‘Heeft u al gemerkt dat zijn ogen half open staan?’ IJzige stilte. Een nerveus geschuifel maakte duidelijk dat dit niet de manier was waarop je een vraag stelde aan de professor. Voor Stijn was het echter een teken. Wie deze vraag ook gesteld had, dat was de persoon die hij nodig had om aan te tonen dat hij niet dood was. De stem was vrouwelijk geweest. Een lieve stem. Maar ook een kordate stem. En duidelijk iemand met lef. De stilte hield nog heel even aan, om doorbroken te worden door een kort, bijna geblaft, antwoord van de professor.

‘Ja.’ ‘Weet u hoe dat komt?’ Een diep gevoel van enerzijds respect en anderzijds ongelooflijke verstomming ging door de studenten. Die kon haar jaar wel op haar buik schrijven, dachten de meesten.

‘Ja. U ook?’ ‘Neen, daarom vraag ik het u.’ ‘Oh, die is dood, die is zo dood,’ hoorde je de medestudenten bijna denken. Stilte, neen, tijd voor Stijn. Tijd om te denken. ‘Dank je, wie je ook bent,’ schoot er door Stijns hoofd. De stilte hield nog even aan, enkel verstoord door een enkeling die niet meer kon blijven stilstaan. ‘Juffrouw Daems. U begeeft zich op glad ijs. Maar ik ga er van uit dat u het goed bedoelt. Geef me alstublieft niet het gevoel dat u mij aan het testen bent, want dan denk ik dat u weet wat de gevolgen zijn.’ ‘Ik test u niet professor. Ik wil leren. Ik wil alles leren wat er te leren valt. En het viel mij op dat zijn ogen open zijn. Worden de ogen van de doden niet altijd gesloten? Daarom dat ik het vroeg. Excuseert u mij als dit verkeerd overkwam. Dat was zeker niet de bedoeling.’ ‘Ok,’ antwoordde de professor. Gevolgd door een duidelijk hoor- en voelbare zucht van opluchting die door de studenten ging. Dat was op het nippertje. ‘Om op uw vraag te antwoorden. Soms gebeurt het dat een dode, als in een reflex, zijn ogen weer een stukje opent. Maar als u zich daar beter bij voelt, mag u zijn ogen helemaal sluiten hoor. Ze zullen dan niet meer open gaan. Nooit meer.’ Aarzeling bij juffrouw Daems. Ja, ze studeerde wel voor chirurg, maar ze ging toch liever om met de levenden dan met de doden. Daarvoor werd ze chirurg, om levens te redden, niet om doden open te snijden. Dat stuk van de professie vond ze maar luguber. Maar het hoorde er bij. ‘Of durft u niet?’

De juiste trigger om haar zover te krijgen. Nog een beetje onwennig, maar toch vastberaden stapte ze naar voor en stak haar hand uit om de ogen van Stijn te sluiten. De ogen van al haar medestudenten brandend op haar gericht. De blik van veroordeling en medelijden met de zeker gebuisde student van daarnet had ondertussen plaats gemaakt voor respect. Die was zeker bij de eersten, zei die blik nu. Verbazingwekkend hoe snel dit kon omkeren. ‘Komt er nog wat van? Ik heb niet de hele dag.’ Snel stak Sarah Daems haar hand uit. Een hand die Stijn als in trance dichterbij zag komen. Dit was zijn kans. Zou het kunnen? Zou hij zijn ogen kunnen open houden? Als dat lukte had hij een kans. Want had de prof niet gezegd dat die ogen dan niet meer opnieuw zouden open gaan? Uit alle macht spande Stijn zich in. Alle kracht die hij in zich had – of verbeelde hij zich maar dat hij nog kracht in zich had – werd naar zijn oogleden gestuurd. Klaar om de ongetwijfeld zachte en tedere vingers van deze knappe jonge dame – echter zonder lange blonde haren en zonder spoor van een diepe decolleté – weerstand te bieden. Wat een eeuwigheid leek te duren, waren in werkelijkheid slechts twee seconden. Toen de lange, slanke vingers van Sarah zijn ogen raakte, was het alsof er een schok van 220 Volt door Stijn ging. De aanraking zelf leek een eeuwigheid te duren en Stijn was er zeker van dat ook Sarah iets gevoeld had van de schok die hij voelde, maar zonder reactie schoven zijn oogleden naar beneden en gingen haar vingers weer weg. Stijn blind achterlatend. Vechtend tegen het gevoel van teleurstelling dat zich nu meester van hem maakte. Luisterend naar de bonkende geluiden van de Twijfel die zijn kooi weer wilde verlaten. ‘Je blijft waar je bent,’ brulde Stijn met schorre stem tegen de Twijfel. ‘Hoor je mij? Je komt niet meer terug.’ Stilte. De Twijfel was weg. Goed

Maar. Zijn ogen waren dicht. Niet goed. Wat nu? Toch Twijfel? Neen. Geen Twijfel. Oplossing. Actie. ‘Ik ben niet dood en ik ga niet dood. Godverdomme!’ Deze uitroep bracht Stijn weer bij zijn positieven en zonder dat hij besefte hoe hij het gedaan had, gleden zijn oogleden weer halfopen. Zelfs iets meer dan voorheen. Een zucht van verbazing en zelfs een beetje angst ging door de studenten. ‘Wat is er? Wat gebeurt er?’ riep de prof uit, die met zijn rug naar de studenten en naar Stijn stond, bezig zijn snij-, boor- en zaaginstrumenten uit te zoeken. Niemand sprak. ‘Wel, wat gebeurt er? Is de dode weer levend geworden misschien?’ ‘Wel euh,’ ‘Wel wat? Zeg het maar hoor.’ ‘Wel professor. Zijn ogen zijn weer open gegaan.’ Stilte. De studenten – en Stijn – konden de professor duidelijk horen slikken. Reflexen kort na de dood kwamen wel vaker voor. Gas dat nog ontsnapte, spieren die verkrampten, dat kon ook nog wel. Maar meer dan vijf uur na de dood, oogleden die nog open gingen, dat had hij nog nooit meegemaakt. Hij was toch wel dood? Nee, snel drukte hij deze gedachte weg. Ja, hij is dood. Ik heb geen fout gemaakt. Ik maak geen fouten. Snel vermande de professor zich en draaide zich naar de studenten. ‘Niet kinderachtig doen hé mannekes. Deze kerel is dood. Ik heb hem zelf onderzocht. Geen twijfel over. Juffrouw Daems heeft het zeker niet goed gedaan. Ik zal het wel zelf doen. Neh.’ Met een vlotte beweging draaide de professor zich naar Stijn en sloot diens ogen

opnieuw. Draaide zich weer naar zijn instrumenten en legde de cirkelzaag, de messen en de boor klaar op de doek naast het ‘lijk’. ‘Gaan we er aan beginnen?’ ‘Ik denk het niet,’ riep Stijn inwendig uit, zo hard als hij kon en floepte zijn ogen opnieuw open. Deze keer deinsde ook de professor terug. De kleur trok weg uit zijn gezicht en zweet parelde op zijn voorhoofd. Een fenomeen dat ook de studenten niet ontging. Maar niemand durfde spreken. Niemand, behalve... ‘Professor, ik...’ ‘Juffrouw Daems, zwijg. Ik weet wat ik doe. Ik ga nu zijn borstkas open leggen.’ ‘Maar professor.’ ‘Juffrouw Daems, ik geef u nog één kans om te zwijgen, anders kan u uw studies vergeten.’ ‘Dan vergeet ik mijn studies maar, professor, maar IK wil geen moord op mijn geweten.’ De adem van elke student stokte. Stokte lang. Bijna lang genoeg om een onderzoekszaal vol lijken te krijgen. Ook de professor zelf hapte naar adem. De man die ervoor bekend stond om op alles een antwoord te hebben, stond sprakeloos. Lijkbleek staarde hij naar de jongedame die vastberaden naar voor stapte en de instrumenten die de professor klaargelegd had opzij legde. In plaats daarvan haalde ze een stethoscoop te voorschijn en legde die op de borstkas van de ‘dode’ jongen. Niets. Verdorie. Hoe kan dat? Wacht. Hoor ik daar iets? ‘Ssssst,’ siste ze tegen haar medestudenten die ondertussen druk waren beginnen mompelen.

Zoiets hadden ze nog nooit gezien. Dit was ongehoord. Een professor het zwijgen opleggen? Op deze manier? Dat was professionele zelfmoord. De stilte die nu viel, was doods. Luguber, macaber, ijzingwekkend. Niemand in deze kamer zou dit ooit vergeten. Vooral de professor niet. Nog steeds naar adem snakkend stond hij te kijken hoe Sarah het lijk onderzocht. Net zoals hij het gedaan had. Zonder enig teken van leven te vinden. Of had de muziek die hij op de achtergrond opstaan had, te luid gestaan? Had Barry White zijn liefde voor zijn ‘first, last and everything’ te krachtig gezongen vanuit het hiernamaals? De Twijfel had de overstap gemaakt. Van Stijn naar de professor. Sarah aarzelde. Had ze nu iets gehoord of niet? Ja toch? Opnieuw. Ja, daar is iets. Verdorie ja. ‘Zijn hart. Zijn hart klopt. Hij leeft. Verdorie, hij leeft!’

‘Professor?’ Geen reactie. De man was in elkaar gezakt. Geen beweging meer in te krijgen. ‘Ga de hoofdchirurg roepen, nu!’ brulde Sarah naar haar medestudenten die schaapachtig stonden te kijken naar dit onverwachte schouwspel. ‘NU!’ brulde Sarah nog harder toen er geen reactie kwam. ‘Of willen JULLIE zijn dood op jullie geweten?’ Dit maakte wel enkelen wakker en snel liepen ze naar buiten om hulp te halen. Die enige tellen later binnen gestormd kwam, in de persoon van de hoofdchirurg, een man van bijna zeventig, maar nog zeer bij de pinken. Altijd kalm en vastberaden. Al werd ook hij uit zijn lood geslagen toen hij zag wat er gebeurd was. Direct beseffend wat voor een tragedie zich hier bijna voltrokken had. Onder de verantwoordelijkheid en het toezicht van zijn gewaardeerde collega. Ook hij luisterde en knikte naar Sarah. ‘Je hebt deze jongen zijn leven gered juffrouw. Hij zal u dankbaar zijn.’

Sarah glunderde, maar dat was niets vergeleken met het gevoel dat zich meester maakte van Stijn. Bewegen kon hij nog altijd niet, maar de vreugde die door zijn lijf stroomde, de opluchting, waren onbeschrijflijk. Hij had de cirkelzaag al voor zijn ogen door zijn borstkas zien snijden, diep erdoor, zijn ribben doorzagend, zijn hart blootleggend, zijn nieren, zijn longen, zijn alles eruit halend. Niet in staat om ook maar enige reactie te geven. Wellicht alles voelend tot in het kleinste detail. Om dan echt te sterven. Maar dankzij deze pientere dame was dat niet gebeurd. Dankzij haar leefde hij nog. Nu moesten de heren en dames doctoren alleen nog zien hoe ze Stijn, op dit ogenblik nog door het ‘leven’ gaand als een plant weer konden laten bewegen. Maar dat, dat was maar een detail. Want Stijn, hij Stijn, was niet dood.