Balitang Pampalakasan-ulat u5i8

BALITANG PAMPALAKASAN

Ulat ni: Bb. Fely N. Vicente MAEd-Filipino Dr. Rogelio Gawahan Guro sa Filipino 404 Pamantasan ng Xavier- Ateneo De Cagayan Kolehiyo ng Sining at Agham Departamento ng Filipino

• Hindi bago ang laro bilang libangan ng tao. “Nakapagpapapurol ng ulo ng bata ang panay gawa, lamang walang laro”

•

Kasintahan na halos ng kauna-unahang uri ng Kabihasnan.

•

Mula sa pagiging libangan ng laro ay unti-unti na itong naging paligsahan.

•

Ginamit na kauna-unahang uri ng lipunan sa pagsasanay ng tao para sa pagtatanggol sa kanilang sarili at sa pakikidigma.

• Malaki ang kahalagahan ng laro sa buhay ng isang tao. • Pinasigla ito sa pamamagitan ng pagpapahalaga sa asignaturang Edukasyon sa Pagpapalakas ng Katawan (Physical Education)

•

Pinasigla rin ito ni Kal. Onofre D. Corpuz ng Edukasyon sa pamamagitan ng pagpapatibay ng isang natatanging palatuntunang pampalakasan.

•

Tinuklas ang mga empleyadong may natatagong kakayahan sa iba’t ibang uri ng laro.

•

Nagpatuloy pa ito sa iba pang tanggapang pampamahalaan, pambansa man o lokal

•

Hindi maipagkakailang napakarami na ang tagasubaybay sa seksyong pampalaruan ng pahayagan kung kaya’t kailangan ring mapalaunlad ang seksyong ito hindi lamang sa pahayagang pang-araw araw kundi maging ang pahayagang pampaaralan.

ISPORTS SA PAARALAN - Kapantay na ng ibang asignatura sa pagbibigay-halaga. - Itinatampok na mga mga paligsahang pandalawahan at pangkatan. - Napakahaba at malawak ang saklaw ng gawaing ito ng mga paaralan.

HAMON SA ISANG REPORTER - Gawing kawili-wili ang mga nakukuhang ng mga balita. - Makakalap ng mga sapat na balita. - Makapagbahagi ng mga wasto at walang kinikilingang mga balita

KAALAMANG DAPAT TAGLAYIN SA PAGBABALITA

•

Sapat na kabatiran sa bawat laro.

•

Ang pagkakaroon ng hilig sa mga larong pampalakasan.

•

Ang ganap na kabatiran sa mga pangalan ng mga manlalaro.

•

Ang higit na malawak na kaalaman sa pangyayari sa laro kaysa sa mga mambabasa.

•

Ang likas na pagkukuro sa pamahayagan, at

•

Ang sapat na kaalaman sa mga katawagan sa Filipino na ginamit sa bawat laro

PANGANGALAP NG IMPORMASYON - Kailangang naroon agad sa lugar ng paglalabanan ilang oras bago maganap ang laro. a. kailangang malaman ang pangalan ng maglalaban, gayon din ang kani-kanilang coach o tagapayo. b. mailangang makita ang pagpapraktis c. makapanayam ang coach ng magkabilang panig upang malaman ang kani-kanilang layunin, teknik at estratihiyang gagamitin. d. makakuha ng programang nakalimbag upang madagdagan ang kanyang impormasyon hinggil sa maglalaban.

MAHUSAY NA MAMAMAHAYAG… - hindi nasisiyahan sa pangangalap lamang ng mga impormasyon. - marunong lumikha ng bagay na nakatitimo sa kapakanan ng mambabasa. - gumagamit ng mga magagandang salita at pararila na nakalilikha ng larawang parang buhay, kumikilos, gumagalaw.

•

Ang kagamitang halaw ng isang balitang pampaligsahan ng laro na mahusay ang pagkasulat ay siya ring bumubuo ng balitang mahusay ang pagkasulat saan mang bahagi ng pahayagan.

•

Iwasan ang walang saysay na istadistika.

•

Ilarawan ang manlalaro

•

Isulat ang mga bagay na hindi naririnig ng mambabasa sa brodkast.

•

pamimiling personal nang higit kaysa sa iba.

•

Matalas na pagmamasid at bilis na magtala hinggil sa nangyayari.

RED SMITH

LARONG SINUSUBAYBAYAN Palarong Pambansa 1. basketbol 3. balibol 5. saker/ futbol 7. karera sa kabayo 9. hagisan ng diskas 11. hagisan ng dyavelin 13. dyudo 15. arnis 17. karera sa bangka 19. judo

2. beisbol 4. tenis 6. paligsahan sa takbuhan 8. tses 10. pimpong 12. dyimnastiks 14. sipa 16. siyat-put 18. paligsahan sa sayaw 20. weightlifting

KATAWAGAN SA MGA LARO

Basketbol Alituntunin sa paglalaro Bola ng basketbol Buslo pagbubuslo sa ilalim ng gol Doble-dribol Jambol Gantimpala Gol larong pinalugitan libreng pagbubuslo Pangwakas na laro Hersisyong pampasigla Namayani Kinalabasan

koponan kots kuwarter unang kuwarter ika-2 kuwarter ika-3 kuwarter ika-4 kuwarter pangalawa hagis na paul hagis ng bola nanalo malayong buslo puntos kilos ng manlalaro

paluksong pagbubuslo pagbubuslong patakbo desisyon pagbubuslong pakalawit pagpapalit ng gol paniniko pang-agawan guwardiya lugar na busluan iskor rekord forward kapten pagbubuslo

Beisbol at Sopbol Alituntunin ng paglalaro Ampair sa beis Aut/ taga Libreng palo Ilegal na palo Desisyon Gantimpala Kanti Mataga (put out) Namayani Pitser

hagis na ilegal hit/nasapol ng palo bat/ pamalo beis/ tapakan malayang pagtakbo dedbol graunbol/ palong palupa iskor liga ng beisbol nanalo katser

kilos ng manlalaro kopunang papalo hom-beis libreng palo mananakbo sa beis galawan ng katser over-de bakod istraik maskara napili kapten-bol

Balibol Aut-sayd bola ng balibol Pook ng pagseserv Taga-iskor Pag-antala sa laro Kiler Nanalo Pangwakas na laro

Pimpong at Tenis Bola ng pimpong Iskor Raketa ng tenis Mano Lambat ng pimpong Referi manlalaro ng tenis

bola ng tenis kilos ng manlalaro referi lab taga-iskor kinalabasan Manlalaro ng pimpong

kuponan puntos raketa ng pimpong serv pangunahing manlalaro kilos ng manlalaro nasaling ang lambat

Paligsahan sa Takbuhan Angkorman Bar/ hadlang Daan/ lane Ika-3 takbuhan Mulaang guhit

ika-5 daang takbuhan ika-2 daang takbuhan daang panlabas ispayker Sapatos na panakbo

Paligsahan sa layo ng Lukso Iskor/ tala ng layo ng lukso Luksong palayo panimulang lukso sapatos na panlukso

panlukso Luksuhang hukay manlulukso

Paligsahan sa taas ng lundag Lundag pataas Lundagan Manlulundag (sa tikin)

Paligsahan sa hagis ng diskas Diskas (sa laro) hagisan ng diskas manlalaro ng diskas Hagis ng diskas layo ng bagsak ng diskas tala ng layo ng hagis

taas ng lundag tala tikin (pole)

Paligsahan sa hagis ng dyabelin Javelin manlalaro ng javelin Hagis ng javelin layo ng bagsak ng javelin Tala sa layo ng hagis

tusok ng javelin takbo lukso

Paligsahan sa siyat-put/ bolang bakal Hagis ng siyat-put layo ng bagsak ng siyat-put Siyat-put/ bolang bakal hagisan ng siyat-put Manlalaro ng siyat-put tala ng layo ng bagsak ng siyat-put

Saker/ putbol Bolang pamputbol lugar ng tim/ pangkat sapatos pansaker Goli/ bantay sa gol malayang sipa sipang bayad-sala manlalaro ng saker

Boksing Aper-kat Suntok boksing Boksingero Raund desisyon

jab Bagsak iskor kard bilo-de-belt Binilangan isplit desisyon

mano taya Kots tala ng iskor Iskor

Tses

Arnis

Paglangoy

Karera ng Kabayo

Karera ng bangka

Weightlifting

Jimnastiks

Judo

Sipak takraw

MGA URI NG BALITANG PAMPALIGSAHAN NG LARO PAUNANG BALITA - Balita patungkol sa magaganap pa lamang na laro.

TUWIRANG BALITA Pahayagan- laging maganda kung nagsasalaysay ng mga bagong pangyayari. Radyo at Telebisyon- aktuwal na laro ang inilalahad na ipinapakita ng live .

KOLUMNANG PAMPALIGSAHAN NG LARO - Halo halong mga pangyayari at mga puna.

SEKSYON NG ISPORT SA PAHAYAGANG PAMPAARALAN 1. Tiyak na bilang ng isang magandang seksyon sa pahayagan 2. Sa unang pahina ng isport seksyon, kailangang mailagay ang balitang pampalakasan, mga lathalaing pangkatauhan o tanging lathalain hinggil sa natatanging manlalaro, atbp. 3. Bigyang-diin ang mga balitang pang-isports sa kampus ng paaralan.

4. Gawing kaakit ang seksyon ng palakasan: a. pagsulat ng kartun, islogan, latahalaing pangkatauhan, atbp. 5.Paggamit ng magagandang larawan sa labanan. 6. Iwasan ang paglalabas ng mga balitang lipas na sa panahon: a. maglathala ng iskedyul ng idaraos na palaro, b. magbalita ng mga bagong gawaing pang-isports.

MAKAAAKIT NG MGA PERYODISTA SA ISPORT Magtanghal ng mga ekshibit na pampalakasan.

1

Magkakaroon ng mga larong pang-eksibisyon.

2

Magtataguyod ng mga paligsahan sa pagsulat ng balitang weather

3

Magkaroon ng palatuntunan sa pagkilala ng ng paaralan sa namumukod na manlalaro.

4

Mag-anyaya ng panauhing tagapagsalita na dalubhasa sa isports.

5

Makipag-ugnayan sa mga manunulat o editor ng seksyong pampalakasan ng ibang paaralan.

6

Magkaroon ng programang pang-iskolarsyip para sa magagaling na manlalaro.

7